แผนที่ - อำเภอสะบ้าย้อย (Amphoe Saba Yoi)

สะบ้าย้อย เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดสงขลา และเป็น 1 ใน 4 อำเภอในจังหวัดสงขลาที่ถูกจัดอยู่ในกลุ่มพื้นที่ที่ยังมีเหตุการณ์ความไม่สงบในชายแดนภาคใต้ของประเทศไทย

ได้ปรากฏหลักฐานเอกสารราชการครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2440 (ร.ศ.116) เป็นเขตการปกครองของอำเภอเทพา จังหวัดสงขลา ท้องที่นี้เคยมีฐานะเป็น "กิ่งอำเภอบาโหย" พบหลักฐานการเป็นกิ่งในปี พ.ศ. 2460 แต่ได้ยุบรวมเข้ากับอำเภอเทพา เพราะผู้คนพลเมืองน้อย การงานก็เบาบางลง ต่อมาเมื่อปี พ.ศ. 2466 กระทรวงมหาดไทยได้จัดตั้งกิ่งอำเภอขึ้นที่บ้านสะบ้าย้อย เรียกว่า "กิ่งอำเภอสะบ้าย้อย" ขึ้นกับอำเภอเทพา โดยมีเขตการปกครอง 5 ตำบล คือ ตำบลบาโหย ตำบลจะแหน ตำบลเปียน ตำบลเขาแดง และตำบลโมง (ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อเป็นตำบลสะบ้าย้อย) เมื่อปี พ.ศ. 2481 มีเขตการปกครองจำนวน 8 ตำบล

ต่อมาเมื่อปี พ.ศ. 2499 ได้รับการยกฐานะเป็น "อำเภอสะบ้าย้อย" และปี พ.ศ. 2531 ได้เพิ่มเขตการปกครองอีก 1 ตำบลคือ ตำบลธารคีรี (แยกจากตำบลบ้านโหนด และตำบลจะแหน) คำว่า "สะบ้าย้อย" เข้าใจว่า เป็นชื่อเถาว์วัลย์ชนิดหนึ่งที่มีผลเป็นฝักคล้ายสะตอ เมื่อผลสุกเมล็ดข้างในที่หุ้มเปลือกหนาจะมีเนื้อแข็งมาก ชาวบ้านนำมาใช้ในการละเล่นชนิดหนึ่ง เรียกว่า "การเล่นสะบ้า" ซึ่งมีมากในบึงแม่สะบ้าย้อย จึงได้นำมาตั้งเป็นชื่อตำบลและอำเภอจนถึงทุกวันนี้

* วันที่ 16 กันยายน 2466 ตั้งกิ่งอำเภอขึ้นที่บ้านสะบ้าย้อย เรียกว่า กิ่งอำเภอสะบ้าย้อย ขึ้นกับอำเภอเทพา

* วันที่ 12 ธันวาคม 2481 โอนพื้นที่หมู่ 4 (ในขณะนั้น) ของตำบลลำไพล มาขึ้นกับตำบลสะบ้าย้อย และตั้งตำบลทุ่งพอ แยกออกจากตำบลสะบ้าย้อย ตั้งตำบลบ้านโหนด แยกออกจากตำบลเปียน และตั้งตำบลคูหา แยกออกจากตำบลเขาแดง

* วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลเขาแดง แยกออกจากตำบลคูหา และตั้งตำบลบาโหย แยกออกจากตำบลจะแหน

* วันที่ 5 มิถุนายน 2499 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอสะบ้าย้อย อำเภอเทพา เป็น อำเภอสะบ้าย้อย

* วันที่ 29 พฤศจิกายน 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลสะบ้าย้อย ในท้องที่บางส่วนของตำบลสะบ้าย้อย

* วันที่ 21 ตุลาคม 2531 ตั้งตำบลธารคีรี แยกออกจากตำบลจะแหน และตำบลบ้านโหนด

* วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลสะบ้าย้อย เป็นเทศบาลตำบลสะบ้าย้อย ด้วยผลของกฎหมาย